मराठी संगीत सृष्टीत नेहमीच काही तरी नाविन्यपूर्ण प्रयोग करणारी, आपल्या आवजाने प्रेक्षकांना मंत्रमुग्ध करणारी गायिका “सावनी रवींद्र”
“सावनी अनप्लग्ड” या नव्या कोऱ्या संगीत सिरीज मधून ती गाण्याची अनोखी मेजवानी प्रेक्षकांना देणार आहे. आजच्या प्लॅनेट मराठी मॅगझिनच्या “स्टार ऑफ द वीक” मधुन सावनी बद्दल काही खास गोष्टी जाणून घेऊ या….
संपूर्ण नाव : सावनी रवींद्र घांगुर्डे – धांडे
जन्मठिकाण : रत्नागिरी
वाढदिवस : २२ जुलै १९८९
लग्नाचा वाढदिवस : ४ मे २०१८
शिक्षण : बीए संस्कृत, एम ए मराठी, एम ए संगीत.
“वयाच्या दुसऱ्या वर्षी गायले”
माझ्या आई-बाबांनी दोघांनी ही शास्त्रीय संगीतात पीएचडी केली आहे. ते दोघेही वेगवेगळ्या संगीत नाटकात कामं करतात. आमची स्वतःची निर्मिती संस्था (प्रोडक्शन हाऊस) आहे. त्यामुळे मी जन्माला आल्यापासून संगीतात वाढले. घरात २४ तास गाणं हे कानावर पडत होतं. त्यामुळे गायनाची आवड निर्माण झाली. माझी आई आवर्जून एक आठवण सांगते की मी वयाच्या दुसऱ्या वर्षी पहिल्यांदा गाणं गायले होते, मी फार पटकन बोलायला शिकले. तसंच पटकन गायला ही लागले. घरात संपूर्ण शास्त्रीय संगीताचा वारसा होता पण पुढे जाऊन माझा कल हा “सुगम” संगीताकडे वळला.
“ग्लॅमरस जगाची ओळख”
मी स्टेज वर वाढले आहे आई असं सांगते. मी विंगेत मोठी झाले आहे. आई मला विंगेत झोपवायची आणि मग परफॉर्मन्स ला जायची. तर ते नाटक इतकं भिनलय आणि बघितलंय पण मी फक्त दोनदा तीनदा संगीत नाटकात काम केलंय. एकंदरीत माझा आवाज, संगीताचा पोत बघता आई बाबांनी ठरवलं की हिचा आवाज हा संगीत नाटकासाठी बनला नाही आहे ही पूर्णतः करियर यात नाही करू शकत. माझ्या गाण्याची पद्घत आणि मृदू आवाज हे बघता मी फक्त ‘कट्यार काळजात घुसली’ या नाटकात एक छोटी भूमिका करायचे. त्याचे मी ५० प्रयोग केले. त्यानंतर मी संगीत नाटकात काम केलं नाही. माझा संगीत नाटकाचा अभ्यास होता पण मला त्यात करियर नव्हतं करायचं तर ग्लॅमरस सृष्टीकडे कल हा आपोआप घडत गेला.
“लताशाची निर्मिती”
जसं मी सांगितलं आई बाबा याच क्षेत्रातले आहेत. त्यामुळे लहानपणा पासून खूप दिगग्ज गायकांचा सहवास मला लाभला. तर या सगळ्यातला मोठं नाव म्हणजे पंडित हृदयनाथ मंगेशकर. मी अगदी ९ – १० वीत असल्यापासून त्यांचं आमच्या घरी येणं असायचं. आमचा घरोबा आहे दोन्ही कुटूंबात. तेंव्हा पंडितजींच्या सोबत आई बाबांच्या फार सांगीतिक चर्चा व्हायच्या. माझ्या आईने दीनानाथ मंगेशकर यांच्यावर पीएचडी केली आहे आणि तिने त्यांचं चरित्र लिहिलं आहे. हृदयनाथ मंगेशकर यांच्या कानांवर माझं एक गाणं पडलं तर तेंव्हा त्यांनी सांगितलं पुढच्या कार्यक्रमापासून सावनी माझ्या सोबत गाईल. तर लता आणि आशा यांची मराठी सांगीतिक सृष्टीतील कारकीर्द आहे तर या सगळ्यातला मोठा वाटा हृदयनाथ मंगेशकरांची गाणी हा असू शकतो. मला त्यांच्या कडून लहानपणापासूनचं गाण्याचे धडे मिळाले. गाणं शिकायला मिळालं. तर तेंव्हा जाणवलं नवीन पिढीची गायिका म्हणून त्यांचा एक आदर्श डोळ्यासमोर ठेवून त्यांच्या गाण्याचा ठेवा लोकांपर्यंत पोहचवावा आणि ही गाणी प्रेक्षकांसमोर सादर केली जावी म्हणून ‘लताशा’ ची सुरुवात मी केली. पाच वर्षापूर्वी मी मराठीत लताशा ची सुरुवात केली आणि त्यात स्वतः हृदनाथजींचा सहभाग असतो ते गाण्याच्या आठवणी सांगतात आणि मी त्या अनुषंगाने गाणी गाते. मराठी चा यशस्वी टप्पा पार करत मी या वर्षी हिंदीत लताशा चा कार्यक्रम करण्याचा प्रयत्न केला. मी एखाद्या नव्या कार्यक्रमाची निर्मिती ही स्वतःच्या अभ्यासासाठी करते. मला खूप काही शिकायला मिळतं आणि मग लोकांसमोर मांडता येतं. इतकी वर्षे मराठीत लताशा करून थोडी हिंमत करून लताशा हिंदीत करावं हे सुचलं. हिंदी मधली लता आणि आशा यांची सांगीतिक कारकीर्द ही अभूतपूर्व आहे ते मांडण हे खूप मोठं धाडस आहे तर मी या जानेवारीत हिंदी लताशा चा प्रयोग केला त्याचं मूळ स्वरूप थोडंफार बदलून हा कार्यक्रम मी सादर केला. अश्या रीतीने हिंदी आणि मराठीत लताशा चे दोन कार्यक्रम हे ठरलेले आहेत.
“म्हणून मी भाग्यवान समजते”
अर्थातच मी ज्या वयापासून गाते आहे तेंव्हापासून संगीतकार यशवंत देव, श्रीनिवास खळे, मंगेश पाडगांवकर (काका) या सगळ्यांची मी नात होते. त्यांच्या अंगा खांद्यावर मी खेळले आहे. तर एवढ्या लहान वयापासून मला अश्या दिगग्ज लोकांचा सहवास लाभला आहे. तेंव्हा या गोष्टीच गांभीर्य कळत नव्हतं की आपण नेमकं कोणाबरोबर आहोत पण या क्षेत्रात काम करताना या सगळ्यांची जाणीव होते. “यशवंत देव” जे माझे गुरू आहेत ज्यांच्याकडे मी लहानपणापासून संगीत शिकले. मी स्वतःला भाग्यवान समजते की मला एवढ्या कामालीच्या आणि थोर दिगग्ज व्यक्तींचा सहवास लाभला, त्यांचा ठेवा मला मिळाला. माझ्यामते हे सगळेच संगीताची विद्यापीठं आहेत. त्यांच्या विद्यापीठात एक विद्यार्थी म्हणून प्रवेश मिळाला तरी आयुष्य सार्थकी लागलं असं म्हणू शकतो.
“आव्हानं स्वीकारून स्वतःची ओळख”
मराठी इंडस्ट्रीत गायकांना स्थान अर्थातचं दिलं जातंय. प्रत्येक गायकाने स्वतःची जागा निर्माण केली आहे. मग ते जुन्या गायकांपासून ते अगदी मधला काळ (साधना सरगम ते आतापर्यंत स्वप्नील बांदोडकर. त्यांच्या नंतर आता आदर्श शिंदे , हृषीकेश रानडे या प्रत्येकाने स्वतःला इथे सिद्ध केलंय आणि स्वतःची ओळख निर्माण केली आहे. प्रत्येक काळाची वेगवेगळी आव्हानं स्वीकारून प्रत्येक गायकाने स्वतःला सिद्ध केलंय.
=
“स्त्रियांना केंद्रीत करून चित्रपट व्हावेत”
मला असं खूप वाटतं की स्त्रीला केंद्रित करून आपल्याकडे चित्रपट झाले पाहिजे आणि त्या अनुषंगाने स्त्रियांनी किंवा मुलींना जास्तीत जास्त गाण्यांची संधी मराठी उपलब्ध झाली पाहिजे. मराठी आणि बॉलिवूड दोन्हीकडे मुलींची गाणी बनत नाहीत. ड्युयेट्स बनतात पण त्यात सुद्धा चार ओळी या मुलींना देतात आणि बाकी पुरुषांना गाणं दिलं जातं तर याचं मूळ हेच की स्त्रियांना केंद्रीत करून चित्रपट तयार झाले पाहिजेत तरच स्त्रियांना गाण्यांची अजून संधी मिळू शकेल आणि हा ताळमेळ साधला गेला पाहिजे असं मला वाटतं.
“नव्या माध्यमातून व्यक्त होते”
मी स्वतःच्या आयुष्यात जेवढं महत्व लाइव्ह शो ना दिलं तेवढं महत्व सोशल मिडिया ला सुद्धा दिलं. कारण प्रत्येक पिढीची आव्हानं हे वेगळी आहेत. काळाची गरज ही वेगळी आहे. आता सोशल मीडिया हे माध्यम एवढं मोठं आहे की आपण त्याचा चांगल्या पद्धतीने वापर करू शकतो. तर मी कुठेतरी गायनासाठी यांचा वापर करत असते. गेली काही वर्षे सावनी अनप्लग्ड ची युट्युब सिरीज आली आहे तसेच अनप्लग्ड शो होता. आता सुद्धा जागतिक संगीत दिवसाच्या निमित्ताने मी आठवडाभर रोज एक नव्या गाण्याचा व्हिडिओ पोस्ट करत आहे. माझं स्वतःच अँड्रॉइड अँप देखील आहे. तर अश्या अनेक टेक्नोसॅव्ही गोष्टी आहेत ज्या मला शिकायला आवडतात. तर अश्या काही प्रयोगा सोबत मी “सावनी ओरिजनल” ही सिरीज सुरू केली आहे ही एक युट्युब सिरीज आहे. आजच्या काळात चित्रपटाच्या सोबतीने संगीताला सुद्धा तेवढं महत्व प्राप्त झालंय. मराठी मध्ये संगीत चित्रपट करण्याची माझी इच्छा आहे. मूवी सॉंग हा प्रत्येकाचा नशिबाचा भाग असतो ते नेहेमीच मिळत असतं पण या सगळ्यात स्वतःला कुठेतरी व्यक्त करण्यासाठी युट्युबचा वापर करावा असं मला वाटतं. संगीताला भाषेच बंधन नसून संगीत ही एक भाषा आहे त्यामुळे अश्या सिरीज मधून मी विविध भाषेतून गाणी गाण्याचा प्रयत्न मी केला आहे.
“आठवणी मधलं गाणं”
रोमॅंटिक गाणं माझ्या आवडीचं जे “होणार सून मी या घरची” या मालिकेतील सगळ्यात गाजलेलं, प्रसिद्ध झालेलं गाणं “तू मला मी तुला” हे गाणं माझ्या सदैव लक्षात राहील आणि ते माझ्यासाठी फार खास आहे.
“गायिका नसते तर???? ”
हे कठिण आहे सांगणं. गायिकाचं झाले असते मला तेवढचं येत ते ही सुद्धा उत्तम रीत्या जमत नाही असं मला वाटतं.
“वाचन आणि डान्स बघणं आवडतं”
गायना व्यतिरिक्त मला वाचायला आणि डान्स बघायला आवडतो. मी लहानपणी कथक्क शिकले आहे.
“आणि या नंतर माझ्या आयुष्याला एक वेगळी कलाटणी मिळाली : समृध्द संपूर्ण अनुभव”
मी लहान असताना हृदयनाथजी आमच्या घरी आले होते तेंव्हा घरी सांगीतिक चर्चा सुरू होती. सलील चौधरी हे त्यांचे आदर्श होते आणि त्यांच्या गाण्यांविषयी आमच्याकडे चर्चा सुरू होती आणि तेंव्हा “ओ सजना बरखा बहार आयी” हे गाणं आमच्याकडे चालू होतं तर त्यांनी विचारलं हे कोणी गायलंय तेव्हा बाबा म्हणाले सावनी ने गायलंय त्या वेळी मी शाळेत होते तर तेंव्हा त्यांची प्रतिक्रिया फार छान होती की मला माहित नाही सावनी एवढं छान गाते असं ते म्हणाले आणि त्या नंतर त्यांनी सांगितलं “भाव सरगम” या कार्यक्रमात सावनी माझ्या सोबत गाईल. तर हा माझ्यासाठी फार मोठा आशीर्वाद आहे. मंगेशकर कुटुंबियांचा आशीर्वाद आणि त्यांच्या सोबत बसून गाण्याची संधी मिळणं हे माझ्यासाठी खूप भाग्य आहे मी यासाठी स्वतःला नशीबवान समजते. तर या नंतर माझ्या आयुष्याला एक वेगळी कलाटणी मिळाली.
“अनपेक्षित वेब सीरिज”
वेब मध्ये काम करण्याचा अनुभव फार भारी होता अगदी अनपेक्षित पणे ही वेब सिरीज झाली आहे आणि त्यात मी अभिनय केला. अदिती द्रविड या माझ्या मैत्रिणीने मला फोन केला आणि विचारलं की उद्या काय करतेस तर मी म्हटलं संध्याकाळी फ्री आहे तर ती म्हणाली हा ठीक आहे ये तर मला या वेब सिरिज ची काहीच कल्पना नव्हती मी सहज पणे तिला भेटायला गेले. गेल्यावर तिथे सेट होता आणि सुयश टिळक होता आणि तिने सांगितलं की तुला एक छोटासा सीन करायचा आहे. आणि हे फारचं आश्चर्याची गोष्ट होती माझ्यासाठी. मी यासाठी तयार झाले आणि मग आम्ही दोन तास तो सीन शूट केला आणि ती होती “गालीमार” वेबसिरीज. काही प्लॅन न करता अनपेक्षित पणे मी यात काम केलं.
“लाइव्ह गाणं ‘आव्हानं’ वाटतं”
मला मनापासून एक गोष्ट वाटते की कोणत्याही गायकाने तो जेवढे रेकॉर्डिंग करतो तितकंच लाइव्ह गावं. लाइव्ह गाणं हे आव्हान असतं आपण वेगळी गाणी लोकांसमोर सादर करत असतो. लाइव्ह गाणं हे फार कठीण आहे असं मला वाटतं कारण तिथे सुरात गाणं, एवढ्या प्रेक्षकांसमोर गाणं या सगळ्यातून लोकांना आनंद मिळतो पण आपल्याला वेगळा गायनाचा अनुभव मिळतो. लाइव्ह गाताना आपण कसे गातो आहोत कुठल्या स्तरावर गातो हे स्वतःला समजतं. माझं लाइव्ह गाणं हे जन्मापासून चालू आहे हे अखंड सुरू राहील.
“चित्रपटावर गाण्याचा दर्जा ठरतो”
ज्या प्रकारचे चित्रपट बनतील त्या प्रकारचा दर्जा त्या गाण्यांना प्राप्त होईल. सैराट हा एक आयकॉनिक चित्रपट होता ज्यात गाण्याला दिग्दर्शकाने खूप चांगलं प्राधान्य दिलं होतं म्हणून लोकांनी त्याला प्रतिसाद देऊन ते गाजलं. हे सगळं चित्रपटाची निर्मिती संस्थेवर अवलंबून आहे की ते त्या संगीताला किती मान देतात तर मग लोकांपर्यंत पोहचल्यावर लोकं त्या गाण्याची किंमत करतील. हा दर्जा प्राप्त करण्यासाठी सगळ्यांनी हातभार लावला पाहिजे. अशी अनेक चांगली गाणी गायली जातात पण ती रिलीज नाही होत तर या सगळ्या गोष्टींवर गाण्याचा दर्जा प्राप्त होतो.
“मानधन मिळवण्याचे प्लॅटफॉर्म वेगळे”
इंडस्ट्रीत मानधन मिळवण्याचे प्लॅटफॉर्म वेगळे आहेत. जर मी रेकॉर्डिंग ला अडून राहिले की मला एवढचं मानधन हवंय तर असं नाही होत. आपल्याला आपलं गाणं हे लोकांसमोर आणायचं असतं. लाइव्ह शो ला आपण मागणी करू शकतो की एवढचं मानधन हवं. हे प्रत्येक वेळी कशी परिस्थिती आहे त्यावर अवलंबून आहे पण माझ्यासाठी नेहमीच पैसा हा दुसऱ्या स्थानावर आहे मला. माझ्यासाठी कामाचा आनंद आणि मी कोणासाठी करते हे फार महत्त्वाचं असतं.
रॅपिड फायर… हे कि ते…
रत्नागिरी की पुणे : रत्नागिरी- शास्त्रीय की वेस्टर्न : शास्त्रीय
- आवडता गायक : मंगेश बोरंगावकर, ऋषिकेश रानडे, रोहित राऊत – तिघेही (तिघांची गाण्याची पध्दत वेगळी आणि तिघेही जवळचे मित्र आहेत)
- आवडती गायिका : आनंदी जोशी, जुईली जोगळेकर – आनंदी जोशी (रोमॅंटिक गाणी)जुईली जोगळेकर (वेस्टर्न गाणी)
- सगळयात जास्त वापरलं जाणार सोशल मीडिया माध्यम : फेसबुक, इंस्टाग्राम – इंस्टाग्राम
सुमधुर आणि गोड गळ्याची गायिका “सावनी रवींद्र” ला प्लॅनेट मराठी मॅगझीन कडून तिच्या पुढील सांगीतिक प्रवासासाठी शुभेच्छा!
